Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν δημιουργηθεί πολλές νομοθετικές ρυθμίσεις στην ΕΕ. Ορισμένα από αυτά τα κείμενα περιλαμβάνουν διευκρινίσεις ότι ορισμένες υποχρεώσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν ισχύουν για το ελεύθερο λογισμικό ανοικτού κώδικα (FOSS). Με τη λήξη αυτού του νομοθετικού κύκλου και με πολλούς φορείς του δημόσιου τομέα να προσβλέπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση για καθοδήγηση ή έμπνευση, αποφασίσαμε να συγκεντρώσουμε τα πιο πρόσφατα κείμενα που αφορούν τον ορισμό του ΕΛ/ΛΑΚ στη νομοθεσία από τέσσερις νομοθετικές πράξεις που ολοκληρώθηκαν τους τελευταίους μήνες (πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη, CRA, PLD, IEA), ακολουθούμενες από δύο κείμενα που δημοσιεύθηκαν το 2020 & 2021.
Η πράξη για την ΤΝ
Κείμενο: 2022/0303(COD)
Η «ελεύθερη άδεια ανοικτού κώδικα» ορίζεται στην αιτιολογική σκέψη 102:
“Το λογισμικό και τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων, που διατίθενται με δωρεάν άδεια ανοικτού κώδικα που επιτρέπει την ανοικτή κοινοχρησία τους και βάσει της οποίας οι χρήστες μπορούν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα εν λόγω προϊόντα ή τροποποιημένες εκδόσεις τους και να τα χρησιμοποιούν, να τα τροποποιούν και να τα αναδιανέμουν, μπορούν να συμβάλουν στην έρευνα και την καινοτομία στην αγορά και μπορούν να προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης για την οικονομία της Ένωσης. Τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού που διατίθενται με δωρεάν άδειες ανοικτού κώδικα θα πρέπει να θεωρείται ότι διασφαλίζουν υψηλά επίπεδα διαφάνειας και ανοικτού χαρακτήρα, εάν δημοσιοποιούνται οι παράμετροί τους, συμπεριλαμβανομένων των συντελεστών στάθμισης, των πληροφοριών σχετικά με την αρχιτεκτονική του μοντέλου και των πληροφοριών σχετικά με τη χρήση του μοντέλου. Η άδεια θα πρέπει να θεωρείται ότι είναι δωρεάν και ανοικτού κώδικα επίσης όταν επιτρέπει στους χρήστες να εκτελούν, να αντιγράφουν, να διανέμουν, να μελετούν, να αλλάζουν και να βελτιώνουν το λογισμικό και τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων, υπό την προϋπόθεση ότι αναφέρεται ο αρχικός πάροχος του μοντέλου και ότι τηρούνται πανομοιότυποι ή εφάμιλλοι όροι διανομής”
Ο όρος «ελεύθερη άδεια ανοικτού κώδικα» χρησιμοποιείται στη συνέχεια στο άρθρο 25 παράγραφος 4, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις, καθώς και στο άρθρο 52 παράγραφος 2 και στο άρθρο 54 παράγραφος 6, με μερικές επιπλέον περιγραφικές λέξεις:
Οι υποχρεώσεις που ορίζονται στην παράγραφο 1 στοιχεία α) και β) δεν ισχύουν για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ που διατίθενται βάσει δωρεάν και άδειας ανοικτού κώδικα η οποία επιτρέπει την πρόσβαση, τη χρήση, την τροποποίηση και τη διανομή του μοντέλου και των οποίων δημοσιοποιούνται οι παράμετροι, συμπεριλαμβανομένων των συντελεστών στάθμισης, των πληροφοριών σχετικά με
την αρχιτεκτονική του μοντέλου και των πληροφοριών σχετικά με τη χρήση του μοντέλου. Η εξαίρεση αυτή δεν ισχύει για μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους.
Πράξη για την κυβερνοανθεκτικότητα
Κείμενο: 2022/0272(COD)
Η αιτιολογική σκέψη 18 έχει ως εξής:
«Ως ελεύθερο λογισμικό και λογισμικό ανοικτού κώδικα νοείται το λογισμικό του οποίου ο πηγαίος κώδικας μοιράζεται ανοιχτά και του οποίου η άδεια χρήσης παρέχει όλα τα δικαιώματα ώστε να είναι ελεύθερα προσβάσιμο, χρησιμοποιήσιμο, τροποποιήσιμο και αναδιανεμήσιμο. «
Οδηγία για την ευθύνη λόγω ελαττωματικών προϊόντων
Κείμενο: 2022/0302(COD)
Η αιτιολογική σκέψη 14 έχει ως εξής:
«Ελεύθερο λογισμικό και λογισμικό ανοικτού κώδικα, με το οποίο ο πηγαίος κώδικας διαμοιράζεται ανοικτά και οι χρήστες μπορούν ελεύθερα να έχουν πρόσβαση, να χρησιμοποιούν, να τροποποιούν και να αναδιανέμουν το λογισμικό ή τις τροποποιημένες εκδόσεις του (…)»
Πράξη για τη διαλειτουργική Ευρώπη
Κείμενο: 2022/0379(COD)
Το άρθρο 2, παράγραφος 12, ορίζει τα εξής:
“άδεια ανοικτού κώδικα”: άδεια με την οποία επιτρέπεται η περαιτέρω χρήση, η αναδιανομή και η τροποποίηση του λογισμικού για όλες τις χρήσεις βάσει μονομερούς δήλωσης του κατόχου του δικαιώματος, ενδεχομένως υπό ορισμένες προϋποθέσεις, και με την οποία ο πηγαίος κώδικας του λογισμικού διατίθεται στους χρήστες αδιακρίτως·
Αυτά είναι τα τέσσερα πρόσφατα κείμενα. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάζουμε επίσης δύο έγγραφα λίγο πριν από αυτούς τους πρόσφατους νομοθετικούς φακέλους.
Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ανοικτό κώδικα 2020-2023
Κείμενο: C(2020) 7149
«Ελεύθερο λογισμικό και λογισμικό ανοικτού κώδικα: Το λογισμικό ανοιχτού κώδικα (ή ελεύθερο λογισμικό) συνδυάζει τα πνευματικά δικαιώματα και μια άδεια για να παρέχει στους χρήστες την ελευθερία να εκτελέσουν το λογισμικό, να το μελετήσουν και να το τροποποιήσουν και να μοιραστούν τον κώδικα και τις τροποποιήσεις με άλλους. «
Η απόφαση της Επιτροπής του 2021 σχετικά με την αδειοδότηση ανοικτού κώδικα
Κείμενο: 2021/C 495 I/01
Το παρόν σύντομο έγγραφο περιλαμβάνει τους ακόλουθους ορισμούς:
«άδεια ανοικτού κώδικα»: άδεια με την οποία επιτρέπεται, με μονομερή δήλωση του δικαιούχου, η περαιτέρω χρήση λογισμικού για κάθε καθορισμένη χρήση και στην οποία οι πηγαίοι κώδικες του λογισμικού διατίθενται στους χρήστες”
και
«τυποποιημένη άδεια ανοικτού κώδικα»: άδεια ανοικτού κώδικα που αναγνωρίζεται γενικά ως τέτοια από οργανισμούς ανοικτού κώδικα·
Το έγγραφο δίνει ένα παράδειγμα τυποποιημένης άδειας ανοικτού κώδικα: την άδεια δημόσιας χρήσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL) έκδοση 1.2.
Πηγή άρθρου: https://joinup.ec.europa.eu